Jednym z efektów mojej wieloletniej współpracy z Żydowskim Instytutem Historycznym w charakterze tłumacza są cztery, blisko czterystustronicowe tomy katalogów relacji Żydów ocalałych z zagłady:
Relacje z czasów zagłady: inwentarz / Holocaust Survivor Testimonies: Catalogue, Archiwum ŻIH IN-B, zespół 301, red. Michał Czajka, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Instytut Naukowo-Badawczy:
-
tom IV: Nr 3001-4000, opublikowany w r. 2005,
-
tom V: Nr 4001-5000, opublikowany w 2007,
-
tom VI: Nr 5001-6000, opublikowany w 2009,
-
tom VII: Nr 6001-7297, opublikowany w 2011.
Te cztery tomy Relacji z czasów zagłady i poprzedzające je tomy I-III stanowią katalog-inwentarz jednej z najcenniejszych kolekcji archiwalnych znajdujących się w posiadaniu Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie: ponad siedmiu tysięcy relacji Żydów polskich ocalałych z Zagłady, zbieranych od jesieni 1944 roku. Obok Archiwum Ringelbluma jest to prawdopodobnie najważniejszy w świecie korpus dokumentów relacjonujących Zagładę tak jak ją widziały same jej ofiary; znajdujące się w tym zbiorze dokumenty wykorzystywane były, między innymi, w procesach o zbrodnie wojenne.
Oprócz przekładu inwentarzy-katalogów, zawierających opisy i streszczenia relacji znajdujących się w kolekcji ŻIH, przetłumaczyłam również na język angielski wiele spośród tych relacji, w tym dziesiątki świadectw pozostawionych przez ocalałe z Zagłady dzieci.
Inną ważną publikacją Żydowskiego Instytutu Historycznego, którą przełożyłam na język angielski jest:
Inwentarz zbioru pamiętników / Memoirs Collection Catalogue, Archiwum ŻIH, zespół 302, red. Michał Czajka, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Instytut Naukowo-Badawczy, 2007.
Formalna różnica między dokumentami zakwalifikowanymi do zespołu archiwalnego nr 301 jako „relacje z czasów zagłady,” a pamiętnikami (zakwalifikowanymi do zesp. 302) polega na tym, że relacje były spisywane przez pracowników Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej (powstałej jesienią 1944, a w r. 1947 przekształconej w Żydowski Instytut Historyczny) ze słów osób ocalonych z Zagłady. Natomiast pamiętniki były w ogromnej większości pisane przez samych autorów - na bieżąco (w gettach i kryjówkach), jak i wiele lat po wojnie; zdarzają się wśród nich pamiętniki opisujące okres międzywojenny, a nawet lata pierwszej wojny światowej, niemniej tematem naczelnym zbioru pamiętników ŻIH jest okupacja, zagłada, walka o przetrwanie. Są wśród nich teksty spisane w klasycznej konwencji pamiętnikarskiej, są również teksty stylizowane na opracowanie historyczne oraz teksty zbeletryzowane. Niektóre z nich wydano drukiem, większość pozostała w rękopisie.